Tohum ve genetiği değiştirilen(GDO) veya suni katkılarla önümüze getirilen besinlerin gündemden düşmediği tüketim alanında alışverişin, ekolojik veya organik ürünlerine odaklanmaya başladığını görüyoruz. Üreticiler arasında tohum takasları, kooperatifler ve sivil toplum girişimcilerinin öncülüğünde oluşturulan “halk pazarları” marketlere karşı mücadelesini sürdürüyor.
Dokunarak, seçerek ve tadarak alışveriş; bu bizim kültürümüz.
Yaklaşık 10 yıldır ekolojik ürünler konusunda çalışmalarını sürdüren Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği, yerel yönetimlerin işbirliğiyle İstanbul’da Şişli, Kartal, Bakırköy ve Beylikdüzü’nde her hafta kurulan %100 ekolojik pazarlar organik ürünleri halkla buluşturuyor. Ankara, Samsun, Antalya, Bursa, Konya/Meram ve Balıkesir/Burhaniye’de kurulan pazarlar üreticilerin satış noktaları arasında. Alışverişlerde naylon torba veya kese kağıdı yerine yalnızca bez çanta kullanılıyor.
Kadıköy, Maltepe ile Zeytinburnu organik pazar yerleri, Ekolojik Üreticiler Derneği’nin organizasyonu ve belediyelerin desteğindeki önemli halk pazarları.
Organik Tarım Destekleniyor
Hükümetlerin politik tercihleri arasına giren ve giderek desteklenen organik tarım için destekler ilginç hamleleri içeriyor. Sözleşmeli üretim ve hazine arazilerinde organik tarım yapılması için destek sağlanması devlet desteklerindeki çeşitliliğin, organik tarım yapılması konusunda teşviklerin göstergesi olarak kabul edilebilir. Örneğin, çevre dostu tarım teknikleri ve kültürel uygulamalarını tercih edenler ile en az bir yıl süre ile Organik Tarım Bilgi Sistemine kayıtlı olarak organik tarım yapan çiftçilere, alan bazlı destekleme ödemeleri yapılmaktadır.
Türkiye’de 1980’li yıllarda dışarıdan gelen talepleri karşılamak üzere 8 ürüne yönelik yapılan ekolojik veya organik üretimin günümüzde 225 ürün çeşidine ulaştığı bilinmesi gereken ilk nokta. Organik ürünlerin ithalat ve ihracatına ilişkin gerekli düzenlemeler Avrupa Birliği mevzuatıyla uyumlu olarak Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından yapılıyor. Bakanlık verilerine göre 792 firma organik tarımda faaliyet gösteren işletme olarak kayıtlı.
Ekolojik Ürün Nedir?
Organik ( ekolojik ) ürün tohumdan hasada, hasattan son kullanıcıya ulaşıncaya kadar tüm aşamalarında insana ve ekosisteme zararlı hiçbir kimyasal girdi, katkı maddesi ve yöntem kullanılmadan üretilen kontrollü ve sertifikalı ürünlerdir. Kanun ve yönetmeliklerce tanımlı şartlar dahilinde tüm süreçte izlenebilirliğin sağlandığı, her bir verinin kayıt altına alındığı bir tarım metodudur.
Nelerle Karıştırılmamalı!
Dikkat!: “Organik” kelimesi ile eşdeğer anlamlı kelimeler sadece “Ekolojik” ve “Biyolojik” kelimeleridir. Bunun dışında kullanılan ve ürünün sağlıklı olduğuna yönelik çağrışım yapan “doğal”, “naturel”, “%100”, “hormonsuz”, “arılı”, “hakiki”, “saf”, “köy ürünü”, gibi ifadelerin yasal dayanağı ve herhangi bir garantisi, teminatı yoktur.
Tüketicinin ekoloji ve sağlık konularında bilinçlenmesine paralel tüketiciyi yanıltarak aynı ürünlerin tüketimini sürdürmek amaçlı bir uygulamadır.
Dikkat!: “Hormonsuz” veya “arılı” üretim zaten sadece üründe hormon kullanılmadığını ifade eder, herhangi ürünler hormonsuz dahi bile olsa bu ürünlerde suni gübre ve çok sayıda zirai ilaç vs kullanılmaktadır. Ayrıca bu ifadelerin yasal dayanağı ve belgeleri yoktur.
Dikkat!: Her sertifika “ekolojik ürün sertifikası” değildir. Türkiye’ de “Eurepgap” diğer adı ile “iyi tarım uygulamaları” ve ürünlerine de sertifika verilmektedir.
Bu ürünler kimyasal girdilerin asgari miktarda ve doğru kullanıldığı ve hijyenik koşullara dikkat edilerek üretilen kontrollü ve sertifikalı ürünlerdir, sağlık ve çevreye etkileri açısından organik ürünlerle karşılaştırılamazlar.
HABER REVİZYON DERGİSİ MART 2013