Tüytop ya da badminton, raket ve bir tür tüylü topla oynanan tenis benzeri bir oyundur.
Kaz tüyünden yapılma bir top ve raketle oynanan bir oyun olan Badminton, topun file üzerinden rakip alana atılması ve geri dönmesini sağlamak amacına dayanan bir spor dalıdır.
Badminton, kolayca öğrenilebilen, erkek ve kadın, 7 yaşından 77 yaşına kadar bütün yaş grubunda insanların yapabildiği ender spor dallarından biridir. Tenis oyunları gurubundan olması nedeniyle rakipler arasında bir net(file) bulunur. Dolayısıyla herkes kendine ayrılan sahada oynar, topu (tüytop) oldukça zararsızdır, böylece yaralanma veya sakatlanma riski en düşük etkinliklerdendir.
Her yaşta ve her performans düzeyinde oynanır ve zevk verir, kişiyi zorlamaz, aşırı yüklenmenin kötü sonuçları oluşmaz. Özellikle ayak hareketleriyle sahayı tutma ve hamleleriyle Türkler’in ata sporu kılıç kullanmaya benzemektedir.
Badminton Tarihi
MÖ 5. yüzyılda Çinliler, Badminton’un atası sayılan Ti Jian Zi adı verilen bir oyun oynarlarmış. Yine badmintona benzeyen bir oyun, 19. yüzyıl ortalarında Hindistan’da poona adıyla oynanıyormuş. Birçok açıdan günümüz badmintonuna benzeyen bu oyunu gören İngiliz subaylar, 1860 yıllarında bunu ülkelerine getirmişler.
Beauford Dükü’nün kızları bu oyunu ilk defa Badminton Evi’nde oynamışlardır. Badminton ismi de bu salondan gelmektedir.
İlk Kurallar
J.L. Baldwin isimli sporcu, bu sporun kurallarını ilk koyan kişidir. 1870’li yıllarda Hindistan’dan dönen İngiliz subayları, Badminton’u J.L. Baldwin’in koyduğu kurallara göre oynamaya başlamışlardır. Dört yıl gibi kısa sürede İngiltere’de ilk badminton kulübü kuruldu ve kuralları belirlenen oyun ülke geneline yayıldı.
Daha sonra, çeşitli ülkelere yayılan badminton, 1934’te Uluslararası Badminton Federasyonu’nun kurulması ile yeni bir ivme kazanmıştır. 1934’ten beri özellikle Çin ve Endonezya bu oyunda hayli başarılı olmaktadırlar.
Olimpiyat ve Badminton
Badminton, ilk kez 1972 Münih oyunlarında olimpiyat sahnesine gösteri sporu olarak çıkmıştır. Yine, 1988’de Seul’de bir kez daha denenen badminton, 1992’de Barselona’da esas spor olarak ilk kez oynanmıştır. Asya ülkelerinin yanı sıra Danimarka ve İngiltere’de bu oyunda en iyi olan ülkeler arasında yer almaktadır.
Badminton esasında atası sayılan sporlardan çok farklılaşmamıştır. Denebilir ki, 1800’lerde nasıl oynanıyorsa, bugün de aşağı yukarı aynı şekilde oynanmaktadır.
Kullanılan Malzemeler
1 adet mantar ya da plastik bir başlığa takılı 14 ya da 16 tüyden oluşan, ağırlığı 4,73 g ile 5,50 g arasında değişen “kuş” adı verilen tüylü bir top, 2 adet raket ve esnek ayakkabılar (yaralanmaları engellemek için).
Badminton teorik olarak her yerde oynanabilir. Ancak rüzgâr alan yerlerde oynanamaz. Kapalı spor salonları çok uygundur. ^ 6.10 m X 13.40 m ebatındaki kortla çok fazla yer işgal etmez.
Türkiye’de Badminton
Türkiye Badminton Federasyonu 31Mayıs 1991 Tarihinde kurulmuştur. 3 Kasım !991 Tarihinde 104. Üye sıfatıyla Uluslararası Badminton Federasyonu tarafından tam üyeliğe kabul edilmiştir.
Türkiye Badminton Federasyonu’nun ilk başkanı İrfan Yıldırım’dır. 5 Aralık 1993 tarihinde ilk kez yapılan federasyon başkanlığı seçmelerinde ise Akın Taşkent göreve başlamıştır. A.Faik İmamoğlu’nun 1997-2004 yılları arasında iki dönem başkanlığı sonrasında, 2004 yılı Aralık ayında yapılan seçimlerde Murat Özmekik federasyon başkanlığı görevine gelmiştir.
2006 yılındaki özerklik sonrası 8 Eylül’de yapılan seçimlerde de Murat Özmekik ikinci defa Badminton Federasyonu Başkanlığına seçilmiştir. Ülkemizde kısa bir özgeçmişe sahip olmasına rağmen, badminton son derece zevkli ve mücadele gerektiren bir spor dalı olması sebebiyle toplumumuzun her kesiminde büyük bir ilgi görmüştür.
Ülkemizde ilk kez düzenlenen ve Badminton Federasyonu’nun 1994 faaliyet programı içerisinde yer alan deplasmanlı Badminton Ligi Tespit Müsabakaları ise, 11 bölgeden 24 takımın katılımı ile 4-7 Nisan 1994 tarihleri arasında Ankara’da gerçekleştirilmiştir.
Bu müsabakalar sonucunda 8 takım Badminton Ligine katılmaya hak kazanmıştır. Pek çok üniversitemizin yer aldığı Üniversiteler 1. ve 2. Liginden başka, 10’u 1.Lig, 20’si Bölgesel lig olmak üzere toplam 30 kulübün mücadele ettiği deplasmanlı Badminton Ligi’ne 2000 yılında, ilk defa uygulanan sistemle, minikler ligi de dahil olmuştur.
Milli Eğitim Bakanlığı ve Badminton Federasyonu’nun ortaklaşa düzenledikleri Minikler, Yıldızlar, Gençler Okullar arası yarışmaları ve ferdi Türkiye Şampiyonaları yanı sıra açık turnuvaların da düzenlediği Badminton sporu büyük bir hızla gelişme göstermektedir.
