TİM Başkanı Mehmet Büyükeşi, Ekonomi Bakanı Sn.Nihat Zeybekci önderliğindeki heyet ile Etiyopya ve Cibuti ile temaslarda bulundu.
Ziyaretlerin ilki, Ekonomi Bakanlığı öncülüğünde TİM, DEİK ve Etiyopya Ticaret Odası ve Sektörel Birlikleri işbirliğinde düzenlenen Etiyopya-Türkiye İş ve Yatırım Forumu, 28 Aralık 2016 tarihinde Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da gerçekleştirildi.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, Etiyopya Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Dr. Worknehe Gebeyehu, Etiyopya Cumhuriyeti Sanayi Bakanı Ahmed Abitew, DEİK/Türkiye-Etiyopya İş Konseyi Başkanı Emre Aykar ve Etiyopya Ticaret Odası ve Sektörel Birlikleri Başkanı Solomon Afework’ün açış konuşmaları ile başlayan İş Forumu’nda 350’nin üzerinde katılımcının yer aldığı forumda, Türkiye ile Etiyopya ararsındaki iş ve yatırım fırsatları ele alındı.
Türk yatırımcılara Etiyopya’ya yatırım çağrısı
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci konuşmasında, 2003 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başlattığı ‘Afrika Açılımı’nda bugün önemli bir noktaya gelindiğini; THY’nin neredeyse Afrika’nın ‘yerel havayolu’ olduğunu söyledi. 2-3 Kasım 2016 tarihinde İstanbul’da düzenlenen Türkiye-Afrika İş ve Ekonomi Forumu’nun başarıyla tamamlandığını hatırlatan Bakan Zeybekci, bu Zirveye geniş bir heyet ile katılan Etiyopya’ya teşekkür etti. Etiyopya’nın ihracatı ve ithalatının istikrarlı bir şekilde artış gösterdiğini vurgulayan T.C. Ekonomi Bakanı Zeybekci, Etiyopya’yı ‘Fırsatlar Ülkesi’ olarak nitelendirirken, Türkiye’nin Etiyopya ile ticari ilişkilerinde ticaret dengesinin Etiyopya’dan yana bozulmasını istediklerini söyledi. Bu çerçevede Afrika’da en uygun iklime sahip ülkenin Etiyopya olduğunu vurgulayan Bakan Zeybekci, Türk yatırımcılarına Etiyopya’ya yatırım çağrısı yaptı. Ziyaret çerçevesinde gerçekleştirilen KEK toplantısı kapsamında Etiyopya ile Türkiye arasında farklı alanlarda ve sektörlerde anlaşmaların imzalanacağını da ifade eden Bakan Zeybekci, Etiyopya Maliye Bakanlığı bünyesinde bir ‘Türkiye Masası’ kurulduğunu duyurdu ve söz konusu merkezin Etiyopya’da yatırımı bulunan ve yatırım yapacak Türk girişimcilerin sorularına ve sorunlarına çözüm bulacağını söyledi.
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ise, Türkiye ile Etiyopya arasında ticari alanda kalıcı ve sürdürülebilir bir işbirliği geliştirmek istediklerini söyledi. Etiyopya’nın Afrika bağımsızlığının önemli sembollerinden biri olduğunu vurgulayan Büyükekşi, iki ülke arasındaki karşılıklı ticaret rakamlarının memnun edici olmadığını, belirlenen hedefler çerçevesinde işbirliklerinin artırılması gerektiğini söyledi.
Etiyopya Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Dr. Worknehe Gebeyehu, İş ve Yatırım Forumu’nda yaptığı konuşmada, Türkiye ile Etiyopya arasındaki siyasi ve ekonomik işbirliğinin son yıllarda önemli ölçüde geliştiğini söyledi ve Etiyopya’daki Türk yatırımlarının ‘sağlıklı’ bir şekilde arttığını vurguladı. Etiyopya’nın son 10 yılda ekonomik ve sosyal gelişimde önemli bir atılım yaptığını ifade eden Bakan Dr. Gebeyehu, Türkiye Hükümeti ile sürdürülmekte olan teknik ve insani işbirliklerinin de Etiyopya’nın sosyal ve ekonomik gelişimine önemli katkıları olduğunu söyledi. İş ve Yatırım Forumu ve KEK Toplantısının iki ülke arasındaki ekonomik işbirliğine olumlu katkılarının olmasını temenni eden Etiyopya Dışişleri Bakanı, terörle mücadelede her zaman Türkiye’nin arkasında oolduklarını da sözlerine ekledi.
Etiyopya Cumhuriyeti Sanayi Bakanı Ahmed Abitew, Etiyopya’nın iş ve yatırım ortamının iyileştirilmesi ve altyapının geliştirimesi alanlarında günden güne ileriye gittiğini hatırlattı ve bu değişimde Türkiye gibi dost ülkeler ile daha fazla işbirliği yapmak istediklerini söyledi. Etiyopya’nın 9 farklı sektörü öncelikli olarak belirlediğini ifade eden Sanayi Bakanı Abitew, bu sektörlerde yılda yüzde 20 büyüme beklediklerini sözlerine ekledi.
DEİK/Türkiye-Etiyopya İş Konseyi Başkanı Emre Aykar, Forumun açış oturumunda yaptığı konuşmada, halihazırda tekstil, tarım, kimya ve inşaat sektörleri başta olmak üzere 140’ın üzerinde Türk şirketinin Etiyopya’da yatırımı olduğunu ve 30.000’nin üzerinde Etiyopyalı’ya istihdam sağlandığını söyledi. İş Konseyi Başkanı Aykar, Türk iş adamlarının Etiyopya’da daha etkin iş yapabilmesi ve karşılıklı ticaretin artırılabilmesi için Türk iş dünyası için Etiyopya’da özel bir müracaat merkezinin kurulması; bankacılık işlemlerinin daha hızlı ilerlemesi için gerekli mekanizmaların oluşturulması; Türk iş dünyası temsilcilerine uzun süreli, çok girişli ve havalimanından alınabilecek vize konusunda yardımcı olunmasını talep etti.
T.C. Ekonomi Bakanlığı öncülüğünde TİM, DEİK ve Etiyopya Ticaret Odası ve Sektörel Birlikleri işbirliğinde düzenlenen Etiyopya-Türkiye İş ve Yatırım Forumu, sunumlar ile Türk ve Etiyopyalı iş dünyası temsilcilerinin B2B görüşmeleri ile sona erdi.
Cibuti ile serbest ticaret süreci başladı
Ekonomi Bakanlığı öncülüğündeki heyet, Etiyopya’nın ardından, TİM, DEİK ve Cibuti Ticaret Odası işbirliğinde, başkent Cibuti’de düzenlenen Cibuti-Türkiye İş Forumu’na katıldı. Ekonomi Bakanı Zeybekci, “İş dünyası temsilcilerimizin Cibuti’de yer almalarını sağlayacak serbest ticaret çerçeve anlaşmasını imzaladık ve bir ay içerisinde görüşmelerin başlaması kararını verdik.” dedi.
T.C. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Cibuti Başbakanı Abdoulkader Kamil, Cibuti Yatırım Bakanı Ali Guelleh Aboubakar, Adalet ve Kalkınma Partisi Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Mehdi Eker, TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ve Cibuti Ticaret Odası Başkanı Youssouf Moussa Dawaleh’ın açış konuşmaları ile başlayan İş Forumu’na katılan 250’nin üzerinde katılımcı, Türkiye ile Cibuti ararsındaki iş ve yatırım fırsatlarını ele aldı. İş Forumu’nun açışında ayrıca Cibuti’nin Maliye ve Ekonomi Bakanı İlyas Moussa Dawaleh, Cibuti’de kurulan Türkiye Özel Ekonomik Bölgesi ile ilgili bir sunum gerçekleştirdi.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci açlış konuşmasında, Milletvekilleri, Bürokratlar ve Türk iş dünyası temsilcilerinden oluşan geniş bir heyetle gerçekleştirilen ziyaretin, dost ülke Cibuti’nin 2030 Hedeflerine ulaşmasına katkıda bulunacağını söyledi. Türkiye’nin kalbinde Cibuti’nin her zaman çok farklı bir yere sahip olduğunu vurgulayan Ekonomi Bakanı Zeybekci, 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında Türkiye’nin ve Türk halkının arkasında duran Cibuti ve Cibuti halkına teşekkür etti. Önümüzdeki dönemde dünya büyümesinin yeni motorunun Afrika olacağının altını çizen Bakan Zeybekci, Türkiye’nin 2003 yılında başlattığı Afrika Açılımı’nda Cibuti’nin önemli bir yere sahip olduğunu söyledi. Türkiye’nin Afrika’da var olduğunu ifade eden Bakan Zeybekci, kazan-kazan anlayışı içerisinde Türkiye’nin Afrika’da var olmaya devam edeceğini de söyledi ve ‘herkes üs kurarken biz üretim üssü istedik’ dedi. Türk iş dünyası temsilcilerine Cibuti’nin geleceğinde yer alma çağrısında bulunan Ekonomi Bakanı Zeybekci, yakın gelecekte Türkiye’nin Bakanlarıyla, bürokratlarıyla ve iş dünyası temsilcileri ile yine Cibuti’ye geleceklerini söyledi. Türkiye ile Cibuti arasında ekonomik işbirliği çerçeve anlaşması üzerinde mutabakata varıldığını da ifade eden Bakan Zeybekci, en kısa sürede yeni anlaşmalar ile Türkiye-Cibuti arasındaki ticari işbirliğini daha somut bir çerçeveye oturtulacağını söyledi.
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, Türk iş dünyası olarak Afrika’nın sorunları kadar Afrika’nın potansiyelinin de farkında olduklarını söyledi. Türkiye’nin 2023 Hedefleri ile Afrika’nın hedeflerinin örtüştüğüne dikkat çeken TİM Başkanı Büyükekşi, Afrika Boynuzu’nun önemli ülkelerinden Cibuti’yi, ‘Orta Afrika’nın dünyaya açılan kapısı’ olarak nitelendirdi. Türkiye ile Cibuti arasındaki ikili ticaretin potansiyelin çok altında olduğuna dikkat çeken TİM Başkanı ve DEİK Başkan Yardımcısı Büyükekşi, Türk iş dünyasının birikim ve tecrübesini Cibutili iş dünyası ile paylaşmaya davet etti. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi de Afrika’nın sorunlarının ve potansiyelinin farkında olduklarını söyledi. Cibuti’nin konumu itibarıyla çok önemli bir yerde olduğunu kaydeden Büyükekşi, ikili ticareti daha ileriye taşıyacaklarını ifade etti.
Cibuti Özel Ekonomi Bölgesi
Cibuti Özel Ekonomi Bölgesi, Cibuti tarafından Türkiye’den gelecek yatırımcılar için 99 yıllık süre için daha sonra genişletilebilecek şekilde 500 hektarlık araziden oluşuyor. Bölgede faaliyet gösterecek yatırımcılara Cibuti tarafından vergisel teşvik ve muafiyetler sağlanacak.
Cibuti’deki diğer benzer bölgeler veya planlı yatırım alanlarında üçüncü ülkelere ve/veya işletmeci firma ve yatırımcılara sağlanan tüm avantajlar, teşvikler ve muafiyetler bu bölgedeki işletici firma ve yatırımcılara uygulanacak. Bölgenin üst ve altyapısı için kapsamlı ve sürekli yasal, düzenleyici ve gerekli destek Cibuti tarafından verilecek.
Bölge 100 milyon nüfuslu Etiyopya pazarına ve Doğu Afrika’nın iç kesimlerine erişim imkanı sağlayan güvenli kara ve demiryolu bağlantılarına en yakın mesafede bulunuyor. Ayrıca Cibuti’nin yeni Genel Kargo Limanı’nın da hemen yanı başında yer alıyor.
Bölgede, öncelikle montaj bazlı üretim ve lojistik merkezi olarak faaliyete geçirilmesi sonrasında ise üretim odaklı faaliyetlerin sürdürülmesi planlanıyor.
Cibuti Başbakanı Abdoulkader Kamil, Cibuti-Türkiye İş Forumu’nun açışında yaptığı konuşmada, siyasi, ekonomik ve ticari alanlarda Türkiye ile Cibuti arasındaki işbirliğinin gün geçtikçe arttığına dikkat çekti. Yatırımların ve ticari işbirliklerinin karşılıklı artırılması için gerekli hukuki ve yasal çerçevenin oluşturulması konusunda iki ülke Hükümetlerinin istekli ve hevesli olduğuna dikkat çeken Cibuti Başbakanı Abdoulkader Kamil, özellikle Türkiye Özel Ekonomik Bölgesi’nin Türkiye ile Cibuti arasındaki ekonomik ve ticari işbirliği için çok önemli bir yere sahip olduğunu vurguladı.
Cibuti Yatırım Bakanı Ali Guelleh Aboubakar,Cibuti-Türkiye İş Forumu’nun açışında yaptığı konuşmada, ikincisi düzenlenen Forumun farklı sektörlerde Türk ve Cibutili iş dünyalarını bir araya getirdiği ve birçok alanda ortaklıkların oluşmasına fırsat verdiğini söyledi. İkili ve çok taraflı anlaşmalar ile Cibuti ile Türkiye arasındaki ticari potansiyelin ortaya çıkacağına inandığını ifade eden Yatırım Bakanı, Cibuti’ye doğrudan yabancı yatırımın gün geçtikçe arttığına dikkat çekti ve Cibuti’nin hedefinin yıllık yüzde 7-8 düzeyinde bir büyüme olduğunu söyledi.
Adalet ve Kalkınma Partisi Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Mehdi Eker, ikili ticaret ve yatırımlar konusunda Türkiye ve Cibuti arasında yakın zamanda büyük projelerin hayata geçirileceğini söyledi. Cibuti’nin jeopolitik konumunun ülkenin önemini çok daha fazla artırdığına dikkat çeken Mehdi Eken, okyanus kıyısındaki Cibuti’nin tarım, balıkçılık, ulaştırma, kentleşme-imar gibi birçok alanda büyük potansiyele sahip olduğunu söyledi ve bu potansiyelin realize olması için Türkiye olarak gerekli katkıyı vermeye hazır olduklarını söyledi.
Cibuti Ticaret Odası Başkanı Youssouf Moussa Dawaleh, Türkiye ile Cibuti arasındaki ticaret hacminin potansiyelin altında kaldığını söyledi ve iki ülke arasındaki bilgi ve tecrübe paylaşımı ile potansiyelin yakalanabileceğini söyledi. Türkiye ile Cibuti özel sektör temsilcileri arasında ziyaretlerin sıklaştığına dikkat çeken Cibuti Ticaret Odası Başkanı Dawaleh, Forumun iki ülke arasında yeni bir dönemin müjdeleyecisi olduğunu söyledi.
