Değişen havalar ile birlikte soframıza misafir ettiğimiz sebze ve meyveler de değişim göstermektedir. Meyve ve sebzeleri kendi mevsiminde tüketmek önemlidir. Çünkü mevsimindeki meyve ve sebzelerde hormon ya yoktur ya da çok azdır. Ayrıca mevsiminde tüketilen sebze ve meyveler vitaminler ve mineraller bakımından da zengindir. Yemeklerimizde kış meyvelerini ve kış sebzelerini tüketmemiz sağlığımız açısından son derece yararlıdır.
İşte şifa kaynağı olan kış sebze ve meyvelerimiz:
Havuç: Bol miktarda A vitamini barındıran havuç B, C, D ve E vitaminleri açısından da oldukça zengindir. Enerji verir. Karaciğerin safra salgılamasına ve kolesterolü dengelemesine yardım eder. Su içeriği yüksek olduğu için şeker hastaları rahatlıkla tüketebilir. Ayrıca mide ve bağırsak rahatsızlıklarına iyi gelir. Ancak pişirildikten sonra içindeki maddeler çok kısa bir sürede toksik maddelere dönüşebildiği için hemen tüketilmelidir. Kanser türleri, kalp hastalıkları, katarakta karşı iyi gelir. Bağışıklık sistemini ve kemikleri güçlendirir. Özellikle akciğer kanserine karşı korur, cinsel performansı artırır, bağırsakları çalıştırarak sindirime yardımcı olur. Bitkinliğe ve kansızlığa iyi gelir. Cilde tazelik ve canlılık verir.
Ispanak: A, C, E ve B grubu vitaminleri ile demir, magnezyum, fosfor ve iyot mineralleri ve protein açısından oldukça zengin bir besindir. Demir yönünden zengin olan ıspanak, diğer yapraklı sebzelere nazaran daha çok protein içerir. Vücudun dayanıklılığını arttırır ve vücuda kuvvet verir. Yorgunluğu giderir. Zihni kuvvetlendirir. Ispanak, kansızlığa iyi gelmesinin yanında kanser, kalp ve damar hastalıkları ile soğuk algınlığı, ağız, boğaz ve göğüs hastalıklarına karşı da faydalıdır. Yüksek tansiyona, felce ve özellikle yaşlanmaya bağlı görme bozukluklarına iyi gelir. Bazı mide kanserlerini önlediği ve bağışıklık sistemini güçlendirdiği kanıtlanmıştır.
Bal kabağı: Kış aylarının en sevilen sebzelerinden biri olan balkabağının tatlısı ve pastası çok sevilir. Çorbası da yapılan balkabağı hem çok hafif hem de oldukça lezzetlidir. Yüksek A vitamini, fosfor ve kalsiyum içerir. Bal kabağı beta karotendir ve antioksidan özellik göstererek, kalbi ve cildi koruyan etkilere sahiptir. Bağışıklık sistemini güçlendirir ve kolesterol seviyesini kontrol altında tutar. Ayrıca lifli yiyeceklerin sık tüketiminin kolon kanserine karşı koruyucu olduğu yapılan çalışmalarla kanıtlanmıştır
Brokoli: Küçük yeşil yumrular halinde olan, haşlanarak yemeği hazırlanan bir tür sebze olan brokoli bitkisi başta C, A ve E vitaminleri olmak üzere bol miktarda vitamin içerir. Ayrıca demir, bakır, potasyum ve kalsiyum mineralleri açısından da zengin bir besindir. Mineral ve demir eksikliğini gideren brokolini vitamin deposudur, suyunun havuç veya elma suyu ile karıştırılarak içilmesi de faydalıdır. Mesane kanserini önleyici ve tedavi edici bir sebzedir. Beta karotenin, güçlü bir kanser savaşçısı olduğundan yemek borusu, mide, bağırsak kanserleri tehlikesini de azaltır.
Brüksel lahanası: Kükürtlü sebzeler grubunda olduğu için güçlü bir kanser savaşçısıdır. Akciğer, mide ve kalınbağırsak (kolon) kanserlerine yakalanma riskini düşürür. Az pişirilmesi veya çiğ tüketilmesi gerekir. Turpgillerdendir. Premenopozal meme kanseri riskini azaltır. Bağışıklık sistemini güçlendirir. İçerdiği A, C ve E vitamini, kalp hastalıklarına yakalanma ve kalp krizi geçirme riskini azaltır. Cilt sağlığı için önemlidir, hamilelikte bolca tüketilmesi gerekir.
Karalahana: İri ve kalın yapraklı bir bitki olan karalahana, C vitamini açısından zengindir. Ayrıca, A, B, E vitaminleri ile kalsiyum, potasyum, kükürt, magnezyum, bakır ve demir minerallerini bol miktarda içerir. Çiğ olarak yemek veya sıkarak suyunu içmek daha faydalıdır. Kansızlığı giderir, idrar söktürür. Mide ve bağırsak yaralarını yumuşatır. Kabızlığı giderir. Kandaki şeker miktarını düşürür. Vücudu hastalıklara ve kansere karşı korur. Sarılık ve safra kesesi hastalıkları için iyidir. Astımda faydalıdır. Romatizma, siyatik, lumbago ve apsede yararlıdır. Ses kısıklığını giderir, iştah açar. Ancak guatrı olanlar tüketmemelidir.
Kabak: Özellikle B1 ve C vitaminleri ile potasyum, fosfor, kalsiyum, magnezyum, sodyum, demir gibi madensel elementler açısından zengindir. Ayrıca, bitkisel protein, nişasta ve çinko içerir. Bol lifli bir bitki olan kabak, bağırsakları tembel olanlar için tercih edilmesi gereken yiyeceklerdendir. İdrar söktürür ve kabızlığı giderir. Mide ve bağırsakları yumuşatır. Böbrek ve mesane iltihaplarını giderir. Basur ve prostat şikayetlerini azaltır. Yüksek tansiyonu ve kan şekerini düşürmeye yardımcı olur. Sinirleri yatıştırır. Göğsü yumuşatır ve öksürüğü keser. Besin değerinin kaybolmaması için kabağı buğuda pişirmek önerilir. Kabak çiğ olarak rendelenip salatalara da katılabilir. Haşlanmış kabakta bulunan karoten maddesi etkili bir antioksidandır.
Pancar: En yüksek şeker içeriğine sahip olan sebzedir. Yine de demir, yüksek lif, potasyum, kalsiyum, demir folik asit, beta karoten ve antioksidan içeren önemli bir besindir.Kalp sağlığı ve kansere iyi gelir. Kırmızı pancar, iştahı açar ve hazmı kolaylaştırır ve karaciğerin çalışmasını sağlar. İdrar söktürür. Kansızlığı giderir. Şeker hastalığı ve vereme karşı korur. Mide ve bağırsakları kuvvetlendirir. Sinirleri yatıştırır. Kırmızı pancar suyu kansere karşı iyi bir koruyucudur.
Kereviz: Oldukça besleyici bir sebze olan kereviz A, B ve C vitaminleri ile başta fosfor olmak üzere çinko, bakır, mangan ve selenyum minerallerini içerir. Kükürtlü sebzelerdendir ve kesildikten sonra en kısa sürede tüketilmesi faydalıdır. Besin değeri ve faydası bakımından pek çok hastalığa iyi gelir. Sakinleştirici özelliğinin yanı sıra kanı temizler, kilo almayı önler ve böbrekler için çok yararlıdır.
Lahana: B, C ve E vitaminleri ile potasyum, kalsiyum, kükürt, demir, bakır ve magnezyum gibi mineraller açısından zengin bir besin olan lahana, kanser hücrelerinin çoğalmasını engelleyen kimyasal bir madde içerir. Mide ve yemek borusu kanseri tehlikesini azaltır. Vücut direncini arttırır. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Mikrop öldürücüdür.
Mantar: Özellikle, protein ve demir açısından çok zengindir. Ayrıca mantarda A, B, D, P ve K vitaminleri ile kalsiyum, potasyum, fosfor ve bakır mineralleri de bulunur. Yüksek enerji, potasyum ve protein içerir. Yağ oranı çok düşüktür. İçerdiği protein değeri sayesinde ete iyi bir alternatiftir. Bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklara karşı direnci arttırır. Göze ve vücuda kuvvet verir. Bedensel ve zihinsel gelişimi destekler.
Marul: Kalsiyum minerali ile A ve C vitaminleri açısından zengin bir sebzedir. Ayrıca marulda B, D, E vitaminleri ve demir, sodyum, bakır, iyot, fosfor ve çinko mineralleri de bulunur. Su içeriği % 95 civarındadır. Sinirleri yatıştırır. Tansiyonu düşürür. Sakinleştirici etkisi ile uykusuzluk çekenler için faydalıdır.
Maydanoz: A, C, E ve K vitaminleri ile demir, potasyum, magnezyum, kalsiyum, kükürt ve fosfor mineralleri açısından zengin bir besindir. Taze tüketilmesi, pişmiş haline göre daha besleyici olmakla birlikte, ödem atıcı olarak kaynatılıp suyu içilebilir. Bağırsakları çalıştırır ve sindirimi kolaylaştırır. İdrar söktürücü ve terletici özelliği ile vücudu ve kanı temizler. Yüksek tansiyonu düşürür, kalbin yorulmasını önler, kansızlığı giderir, safra akışını kolaylaştırır. Böbrek taşlarını ve bağırsak kurtlarını düşürülmesine yardımcı olur. Ancak böbrek iltihabı olan kişilere maydanoz yememeleri önerilmektedir.
Rezene: Rezenenin tohumları protein ve yağ bakımından zengindir. Uçucu yağlar içerdiğinden kaynatılması yerine sıcak suda bekletilmesi tercih edilmelidir. Kalsiyum, potasyum gibi minerallerin yanı sıra B vitamini de içerir. Yatıştırıcı etkisi ile ağrıları dindirir. Anne sütünü arttırır. Kansızlığı giderir. Kalp hastalıkları, romatizma ve boğmacada faydalıdır. Cinsel gücü arttırır. Adet düzensizliğini ve zorluğunu giderir. Vücut direncini artırır.
Tere: Kalsiyum ve demir açısından oldukça zengindir. Ayrıca, A, C ve D vitaminleri ile uçucu yağ ve glikozitler içerir.
Yapısındaki madeni tuzlar ve vitaminler sayesinde, kanı mikroplardan temizler, hastalıklara karşı direncimizi artırır, halsizliği giderir ve güç verir. Böbrek taşlarını eriterek düşmesini kolaylaştırır. Kandaki şeker oranını düşürür. Başta grip ve soğuk algınlığı olmak üzere, hastalıklarda iyileşmeyi hızlandırır.
Şalgam: Kalsiyum, demir ve magnezyumdan zengindir. A, C ve B vitamini içerir. Kalsiyum, potasyum ve demir içerir. Kemik ve dişleri güçlendirir. Daha çok suyu tüketilir. İştahı açar. Vücuttaki toksinleri atmak için hem yenmesi hem de suyunun tüketilmesi oldukça sağlıklıdır. Sindirimi kolaylaştırır. Mide ve karaciğere faydalıdır.
Turp: Özellikle siyah turp, çok daha yüksek miktarda besin öğesi içerir ve böbrekler için yararlıdır. Potasyum için iyi bir kaynaktır. C vitamini, kükürt ve iyot bakımından zengindir. Ayrıca, B1, B2 vitaminleri ile çeşitli mineraller içerir. Halsizliğe iyi gelir. Tokluk hissi sağlar. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Üst solunum yolu enfeksiyonlarının giderilmesinde iyi bir yardımcıdır. Karaciğere çok faydalıdır. Turp, cilt bakımı için de yararlıdır. Cilde tazelik, saçlara ise parlaklık verir. Sivilce ve egzamayı geçirmeye yardımcı olur.
Patates: Bol miktarda C ve B vitaminleri ile potasyum ve kalsiyum içeren patates, nişasta, protein, bakır, demir ve fosfor da içerir. Antioksidanlar yönünden çok zengindir. Vücuda enerji verir, halsizliği ve yorgunluğu giderir. Kandaki şeker oranını düşüren patates şeker hastaları için faydalıdır. Damar sertliğini giderir. Sindirimi kolaylaştırır ve kabızlığı önler. Kanı temizler. Kansere karşı koruyucudur. Bağırsak şişliğini ve basur ağrılarını azaltır. El ve ayak çatlaklarına iyi gelir. Bağırsak kurtlarını düşürmeye yardımcı olur. Böbreklere faydalıdır.
Soğan: A, B ve C vitaminleri ile potasyum, magnezyum, kalsiyum, sodyum, iyot, fosfor ve kükürt mineralleri bakımından oldukça zengindir. Güçlü antioksidandır. Vücut direncini arttırır ve vücuda kuvvet verir. Grip, nezle, astım gibi enfeksiyonlarda sarımsakla birlikte etkin bir role sahiptir. Nefes yollarını açar ve öksürüğü keser. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Mikrop öldürücü etkisi vardır. Vücuttaki ve kandaki zararlı maddeleri vücuttan uzaklaştırır. Karaciğerin çalışmasını düzenler. Hazmı kolaylaştırır. Kanı temizler. Cinsel gücü arttırır. Kemik erimesine karşı etkilidir. Kalp ve damar hastalıkları ile kansere karşı koruyucudur. Kandaki şeker seviyesini ayarlayan soğan şeker hastalarına da faydalıdır. Böbrek kumlarının ve taşların dökülmesine yardımcı olur ve tekrar oluşmalarını önler. Çiğ olarak tüketildiğinde mideyi güçlendirir, sindirim sistemini uyarır, idrarı artırır. Ancak mide rahatsızlığı olanlar çiğ olarak tüketmemelidir.
Sarımsak: Besin değeri çok yüksek olan sarımsak tam bir şifa kaynağıdır. A, C, P ve B grubu vitaminleri ile kalsiyum, magnezyum, potasyum, selenyum, çinko, fosfor ve demir mineralleri açısından son derece zengindir. Kükürt ve sülfür yönünden zengin olduğu için güçlü bir kanser savaşçısıdır.Yüksek tansiyonu düşürür. Kanı temizler. İştah açar. Hazmı kolaylaştırır. Kabızlığı giderir. Romatizma ve eklem iltihaplarında yararlıdır. Kuvvetli bir antibiyotiktir yani mikrop öldürücüdür.
Mandalina: Özellikle C vitamini açısından zengindir. Ayrıca, A ve B grubu vitaminleri ile kalsiyum, potasyum, magnezyum, sodyum, demir, brom ve fosfor minerallerini içerir. Mandalinanın kabuğu ise P vitamini açısından zengindir. Zengin C vitamini içeriğiyle, özellikle kış aylarında soğuk algınlığı, nezle ve gribe karşı savunma mekanizmamızı güçlendirir. Kanı temizler. Kalp ve damar hastalıklarına karşı koruyucudur. Kolesterolü ve yüksek tansiyonu düşürmeye yardımcı olur. Damar setliği ve felçte faydalıdır. Sinirleri yatıştırır.
Portakal: Başta C vitamini olmak üzere P, B ve E vitaminleri ile fosfor, magnezyum ve potasyum minerali açısından zengindir. Bakır, çinko, demir, bakır ve manganez mineralleri ile protein de bulunur. Vücudu ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Enerji verir. Yüksek Tansiyonu ve kolesterolü düşürür. Damar sertliğini ve tıkanıklığını önleyen portakal, kalp ve damar hastalıkları ile kansere karşı koruyucudur. Sinirleri yatıştırır ve yorgunluğu giderir. Grip ve nezle gibi soğuk algınlığına iyi gelir ve öksürüğü azaltır. Cilt kırışıklıklarını önler, cildin taze ve pürüzsüz görünmesi sağlar. Karaciğeri çalıştırır. Vücuttaki zararlı maddeleri temizler. Kansızlığa iyi gelir. Hazmı kolaylaştırır. İçerdiği folik asit özellikle hamileler ve bebek için çok yararlıdır.
Greyfurt: Bol miktarda C vitamini barındırmasının yanında, A ve B gurubu vitaminleri ile kalsiyum, potasyum, magnezyum, bakır, sodyum ve fosfor mineralleri açısından da zengin bir meyvedir. Özellikle yemeklerden önce yenirse iştah açar. Hazmı kolaylaştırır, bağışıklık sistemi için yararlıdır.Mikrop öldürücü ve kabızlık gidericidir. Karaciğerin çalışmasına yardımcı olarak kanı temizler, vücuttaki zararlı maddeleri uzaklaştırmaya yardımcı olur. Bağırsakların düzenli çalışmasına faydalıdır. İdrar söktürür. Uyarıcı bir meyve olan greyfurt bedensel ve zihinsel yorgunluğu gidermeye faydalıdır. Stresi azaltır. Kansere karşı koruyucudur. Göğüs hastalıklarına, damar sertliği ve varislere karşı faydalıdır. Dişetlerini korur ve dişeti kanamalarını durdurmaya yardımcı olur.
Kivi: A ve C vitaminleri ile potasyum açısından çok zengin bir meyve olan kivi, kalsiyum, demir ve magnezyum gibi mineraller açısından da zengindir. Besleyici değeri yüksek bir besin olan kivinin bir tanesi ile günlük A ve C vitamini ihtiyacı karşılanabilmektedir. Lif açısından da zengin bir besin olan kivi bağırsakları çalıştırarak sindirimi kolaylaştırır ve kabızlığı önler. Vücudu ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Nezle ve grip gibi soğuk algınlıklarına iyi gelir. Nefes açıcı etkisi ile astımlılara faydalıdır. Başta göğüs kanseri olmak üzere, kanser oluşumuna ve ilerlemesine karşı koruyucudur. Kan basıncını dengeler. Tansiyonu ve kandaki kolesterol oranını düşürür. Karaciğeri çalıştırır ve kanı temizler. Kansızlığa ve mide rahatsızlıklarına iyi gelir.
Armut: Zengin karoten içeriği nedeniyle sarı ve yeşil renklerdedir. Hazmı kolay ve mineral açısından oldukça zengin lifli bir meyvedir. A, B1, B2, B3, B6 ve C vitamininden zengindir. Kabuklu olarak tüketilmesi, bağırsak sağlığı açısından çok faydalıdır. Kabızlığı tedavi etmek için sık sık tüketilebilir. Sindirim sistemini güçlendirir, hazmı kolaylaştırır.
Böbreklerin düzenli çalışmasına, böbrek taşlarının ve kumunun dökülmesine yardım eder. İdrar söktürücüdür. Kanı temizler. Kansızlığa iyi gelir. Sinirleri yatıştırıcı etkisi ile yüksek tansiyonu düşürür, çarpıntıyı giderir ve zihin yorgunluğuna iyi gelir. Nıkris (gut) ve romatizmada faydalıdır. Nezleye iyi gelir. Sulu ve tatlı bir meyve olan armut yemeklerden önce tüketilmelidir.
Ayva: Özellikle A ve B vitaminleri açısından oldukça zengin bir meyvedir. Yüksek miktarda potasyum ile tanin ve kireçli tuzlar içerir. Zindelik verir. Çekirdekleri yoğun pektin içerdiği için ishal önleyici olarak kaynatılıp suyu içilebilir. Bronşit, müzmin öksürük ve verem tedavisinde kullanılır. Mide ve bağırsakları güçlendirir. . Karaciğer tembelliğini giderir. Kanı temizler. Çarpıntıya iyi gelir. Bronşit ve verem gibi akciğer hastalıklarına ve öksürüğe karşı yararlıdır. Gelişmekte olan çocuklar için, özelikle kemik gelişimi açısından faydalıdır.
Elma: Kırmızı ve yeşil renklerde çok besleyici bir meyve olan elmada A, C, E ve B grubu vitaminlerin yanı sıra kalsiyum, potasyum, magnezyum, fosfor ve sodyum gibi mineraller ve çeşitli organik asitler bulunur. Bu nedenle günde 1 elma günlük vitamin ve mineral ihtiyacının büyük bir kısmını karşılamaya yeterlidir. Ayrıca çözünen ve çözünmeyen lifler içermesi nedeniyle hem ishal hem de kabızlık tedavisinde kullanılır. Yine kolon kanserlerinden korunmak adına sıklıkla tüketilmelidir. Bağışıklık sistemini güçlendirir; sindirimi kolaylaştırır. Bağırsak faaliyetlerini düzenler, hazmı kolaylaştırır. Kolesterole iyi gelir. Kokusu rahatlatır ve kan basıncını düşürür. Artrit, romatizma ve gut hastalıklarına karşı da yararlıdır. Kalp hastalıkları ve damar sertliğine karşı koruyucudur. Besleyici değerinin yanında mide bulantısına da iyi geldiği için özellikle hamilelere tavsiye edilmektedir.
