Dünyanın çeşitli yerlerinde ordusu olmayan ülkeler bulunmaktadır. Hepsinin ortak özelliği birer turizm cenneti olmaları. Haber Revizyon Dergisi İmtiyaz Sahibi R. Aytekin Türker “Orduları Olmayan Ülkeleri” araştırdı.
İnsanoğlu iki büyük savaş yaşamış, ülkeler kimi zaman topraklarını genişletmek için kimi zamanda çeşitli bahaneler ile kendilerine saldıran dış güçlere karşı toprak bütünlüğünü korumak için savaşmışlardır.
Ortadoğu’nun karışık olduğu, Irak’ta, Suriye’de iç savaşların yaşandığı, İsrail ile Filistin arasında yoğun çatışmaların yaşandığı şu günlerde bu ülkelerin bir ordusunun olmaması bir hayli şaşırtıcı.
Peki, ama neden bu ülkeler askeri vesayet bulundurmuyor? Tarih boyunca birçok savaşın yaşandığı şu Dünya’da neden bir orduya gereksinim duymuyorlar?
Dünyanın çeşitli yerlerinde ordusu olmayan ülkeler bulunmaktadır. Hepsinin ortak özelliği birer turizm cenneti olmaları. Bu ülkelerin birçoğu tarihi yüzünden konumu dolayısıyla ordu bulunmuyor. Fakat hepsinin, saldırıya uğramaları halinde başvuracakları yedek bir planları var. Birçoğu Okyanusya adaları olan bu ülkeler, her ne kadar ordusu ve askeri bulunmasa da güvenlikleri güçlü devletlerin koruması altında bulunuyor.
İşte ordusu bulunmayan o ülkeler.
Lihtenştayn
Lihtenştayn, Orta Avrupa’da, İsviçre ile Avusturya arasında yer almaktadır. 160 km²’lik yüzölçümü ile dünyanın altıncı küçük devletidir. Sınırları 76 Km uzunluğundadır. Başkenti Vaduz’dur. Para birimi İsviçre Frangı’dır. Resmi dili Almanca’dır. Ülkenin nüfusu 35.656’dır.
Lihtenştayn’ın ülkeyi korumak ve sınırları gözetmek için kurduğu küçük bir askeri birlik vardır.1868’de 80 olan ordu personeli sayısı, aynı yıl tamamının terhis edilmesiyle askeri olmayan bir devlet haline gelmiştir. Çok masraflı olduğu gerekçesiyle var olan ordusunu fesheden Lihtenştayn’ın yalnızca bir polis kuvveti bulunuyor. Onun dışında ülkeyi korumak zorunda olan belli bir ülke bulunmuyor, ancak tehlike halinde İsviçre’den yardım geleceği tahmin ediliyor.
Ülkenin polis gücü sayısı sadece 50 kişiden, asker gücü ise sadece resmi törenlerde görev yapan, tarihi önemi olan yapılarda nöbet tutan tamamı gönüllülerden oluşan 125 kişiden oluşmaktadır. Lihtenştayn, Avrupa’nın suç oranı en düşük ülkesidir.
Palau
Bir Okyanusya ülkesi olan Papua, Yeni Gine’nin kuzeyindedir. 1994 yılında ABD himayesinden çıkmıştır. Yerli halk dilinde adı ‘Belau’dur. Başkenti Melekeok’tur. Para birimi ABD Dolarıdır. Resmi dili İngilizce ve Palau Dili’dir. Ülkenin nüfusu 20.754’tür. Halkın büyük çoğunluğu Hıristiyandır. Palau’da Turizm ve balıkçılık yaygın ekonomik etkinliklerdir.
Ulusal bir askeri güce sahip olmamakla birlikte Palau, siviller için gerekli korumayı sağlamak amacıyla ulusal bir polis gücüne sahip. Ayrıca ülkeye herhangi bir saldırı olduğu takdirde 1983 tarihli Serbest Birliktelik Anlaşması gereğince ABD tarafından korumaya alınmak zorundadır.
Kiribati Cumhuriyeti
Kiribati ya da resmî adıyla Kiribati Cumhuriyeti, Büyük Okyanus’un orta kesiminde, takımadalardan oluşan bir ada ülkesidir. Başkenti Bairiki şehridir. Ülkenin nüfusu 100.786’dır.Resmi dili İngilizce olup yönetim şekli Parlamenter Cumhuriyet’tir.
Askeri güç bulundurmanın yasak olduğu bir ülkedir. Ülkede yasal olarak hiçbir askeri kuvvet mevcut değildir. Güvenlik kalemi olarak Polis Kuvvetleri yer almaktadır. Ülkede askeri kuvvet bulunmamaktadır fakat ülke savunması Yeni Zelanda ve Avustralya tarafından sağlanmaktadır.
Marshall Adaları
Marshall Adaları Kuzey Pasifik Okyanusu’nda bulunan adalar topluluğudur. Adanın adı John Marshall’dan gelmektedir. Ülkenin başkenti Majuro’dur. Para birimi ABD Dolarıdır. Resmi dili İngilizce ve Marshallca’dır. Ülkedeki nüfus sayısı 52.555’dir.
Savunma ihtiyacı Amerika Birleşik Devletleri Donanması tarafından karşılanmaktadır.
Bu ülke ABD’nin koruması altında olduğu için, ABD Marshall Adaları’nın savunma ve güvenliğinden tümüyle sorumludur. Ülke içindeki güvenliği sağlamak için Marshall Adaları Polis Teşkilatı kurulmuştur.
Mauritius
Mauritius ya da resmî adıyla Mauritius Cumhuriyeti Hint Okyanusu’nun güneybatı kısmında yer alan ada ülkesidir. Madagaskar’ın 900 km kadar doğusunda ve Hindistan’ın 3.943 km güneybatısındadır. Yüzölçümü 2.040 km² olup nüfusu 1.230.602’dir. Başkenti Port Louis’tir. Para birimi Mauritius Rupisi’dir. Yönetim şekli Parlamenter Cumhuriyet’tir.
Ordunun olmadığı bu ülkede güvenlik 1968 yılından beri polis teşkilâtı ile sağlanıyor. Gayriresmî olarak Hindistan koruması altında.
Bağımsız Samoa Devleti
Bağımsız Samoa Devleti veya kısaca Samoa, Güney Büyük Okyanus’unda, Polinezya’da bulunan, adalar topluluğundan oluşan bir ülkedir. Başkenti Apia’dır. Resmi dili İngilizce ve Samoaca’dır. Ülkedeki nüfus sayısı 188.889’dir.
Ülkenin savunma ihtiyacı Yeni Zelanda tarafından sağlanmaktadır. Samoa’nın Yeni Zelanda ile 1962 yılında imzalanmış bir dostluk anlaşması bulunmakta. Dolayısıyla Samoa’ya yabancı bir saldırı olması durumunda Yeni Zelanda tarafından gerekli askeri yardım yapılıyor. Ancak iki ülke de anlaşmayı istediği zaman geri çekme hakkına sahip.
Kosta Rika
Kosta Rika, bir Orta Amerika ülkesidir. Kosta Rika adı İspanyolcada zengin sahil anlamına gelmektedir. Kuzeyde Nikaragua, güneydoğuda Panama ile komşudur. Batısında Büyük Okyanus, doğusunda ise Karayip Denizi vardır.
Başkenti, San José. Nüfusu 4,805 milyon’dur. Para birimi Kosta Rika Colónu’dur. Resmi dili İspanyolca’dır.
Ordu bulundurmanın yasalar gereği yasak olduğu bir ülkedir. Bir zamanlar orduya sahipti fakat 1 Aralık 1948 tarihinde, dönemin Devlet Başkanı José Figueres Ferrer, 2 bin kişinin ölümüne neden olan iç savaşın ardından orduyu ortadan kaldırdı. Bugün ülkedeki güvenlik Fuerza Pública gücü tarafından sağlanıyor.
1947’de imzalanan Amerikan Ülkeleri Karşılıklı Yardım Anlaşması sayesinde herhangi bir ülkenin savaş ilan etmesi durumunda, Kosta Rika’yı koruyacak 21 ülke bulunuyor. Bunlar arasında ABD, Şili ve Küba da yer alıyor.
Nauru
Nauru, resmî adıyla Nauru Cumhuriyeti ve eskiden Pleasant Adası olarak bilinen, Güney Pasifik’te bulunan bir Mikronezya ada ülkesidir. En yakın komşusu 300 kilometre doğusunda yer alan Kiribati’nin Banaba Adası’dır. Nauru, 21 km karelik yüzölçümü ile dünyanın en küçük ada ülkesidir. 9,322 kişilik nüfusu ile Vatikan’dan sonra en az nüfusa sahip ülkedir. Nauru’nun başkenti Yaren, en büyük şehri Boe’dir. Para birimi, Avustralya Doları’dır. Resmi dilleri İngilizce ve Nauruca’dır.
Dünyanın en küçük adası olarak bilinen Nauru’nun bırakın bir askeri kuvveti yok. Ancak ülkenin istikrarını sağlamak amacıyla bir polis kuvveti bulunuyor. Ülkenin savunma ihtiyacı yapılan anlaşmalarla Avustralya tarafından sağlanıyor. Nauru ile Avusturalya arasındaki resmi olmayan bir sözleşmeye göre, Avusturalya Nauru’nun temel savunmasını veya askeri ihtiyaçlarını temin etmek zorunda.
Vatikan
Vatikan, İtalya’nın Roma şehrinde bulunan, Hıristiyanlık dininin Katolik mezhebinin yönetim merkezidir. Yerleşik nüfus 930 civarındadır. Çevresi yüksek duvarlarla kaplıdır ve kameralarla izlenmektedir. Dünyanın yüzölçümü olarak en küçük ülkesidir. Mutlak monarşiye dayalı bir yönetim uygulanır. Devlet başkanı olarak Papa’nın sözleri yasa hükmündedir. Papa, hem devlet başkanı hem de Katolik mezhebinin ruhani lideridir. Katolik kilisesinin genel başkanı, Vatikan Devleti’nin de başkanı olmaktadır. Papa yasama, yürütme ve yargının da başkanıdır.
Dünyanın en küçük ülkesi olan Vatikan, yasalara göre bir ordu kuramıyor. Vatikan’ın, 100 kişilik İsviçre vatandaşı ve Katolik olması şart olan geleneksel giysili muhafızlardan oluşan küçük bir ordusu vardır.
İsviçreli Muhafızlar Papa’nın yanı sıra Vatikan Sarayı’nı korumakla da yükümlü. Ayrıca, bir jandarma kuvveti bulunuyor ancak bu kuvvet askeri olmaktan çok sivil bir güç olarak kullanılıyor. Jandarma kamu düzeni, trafik ve sınır kontrolü ve suç olaylarını araştırma görevini yürütüyor. Vatikan, Roma şehrinin içinde yer aldığı için, ülkenin güvenliği de doğal olarak İtalya’nın sorumluluğu altında bulunuyor.
Solomon Adaları
Solomon Adaları, Büyük Okyanus’un güneyinde, Papua Yeni Gine’nin doğusundaki adalar devletidir. 990’dan fazla adadan oluşur. Bunların toplam yüzölçümü 28.450 km² dir. Ülke, İngiliz Milletler Topluluğu üyesidir. Adaları İspanyol denizci, Alvaro de Mendaña keşfetmiştir. Başkenti Honiara’dır. Ülkenin nüfusu 549.598’dir. Para birimi, Solomon Adaları Doları’dır. Resmi dili İngilizce’dir.
Solomon Adaları’nın belirli bir koruyucusu yok, ancak ülke Avusturalya’ya çeşitli savunma malzemeleri için para ödemiştir. Eğer adalarda bir savaş ilan edilecek olursa, ülkeye savunma temin edecek yerlerin başında Avusturalya geliyor.
Andora
Andora Prensliği, güneybatı Avrupa’da, Pirene Dağları’nda, denize kıyısı olmayan, Fransa ve İspanya arasında küçük bir ülkedir. Bir zamanlar dünyadan soyutlanmış olan Andorra turizm ve bir vergi cenneti olma özelliği ile zengin bir ülkedir. Başkenti Andorra la Vella’dır. Para birimi, Euro’dur. Nüfus oranı 78.360.Resmi dili Katalanca’dır.
Ülke iç güvenliğini polis güçleri ile sağlamakta. Ayrıca ülkede ateşli silah sahibi erkekler için polis gücüne katılmak zorunlu.
Andora’nın 3 koruyucusu bulunuyor. Fransa ve İspanya ülkenin askeri koruyucuları olacaklarına dair güvence vermişlerdir. Fransa ve İspanya dışında NATO kuvvetleri de gerektiğinde ülkeyi koruyacaklar arasında yer alıyor.
Grenada
Grenada, Karayip Denizi’nde, doğusunda Atlas Okyanusu yer alan ada ülkelerinden biridir. Grenada adası ile Grenadines ada grubundan oluşur. Trinidad ve Tobago’nun kuzeyindedir. Grenada adasının uzunluğu 20 km’den biraz fazladır. Başkenti Saint George’s. Para birimi, Doğu Karayip Doları’dır. Nüfusu 105.483 Önemli noktalar: Grenada National Museum’dır. Resmi dili İngilizce’dir. Yönetim şekli; Parlamenter Monarşi, Parlamenter Sistem’dir.
1983 yılında ABD işgâli ile başlayan dönemden bu yana ülkede ordu bulunmuyor. Sadece yerel güvenlik güçleri mevcut. Ülkede güvenliğin sağlanması için Kraliyet Grenada Polis Gücü ve Bölgesel Güvenlik Sistemi bulunuyor.
Grenada’yı gerektiğinde koruyacak belli bir ülke yok. Bölgesel Güvenlik Sistemi nedeniyle ülke Antigua ve Barbuda, Barbados, Dominik, Saint Kitts ve Nevis, Saint Lucia ve Saint Vincent ve Grenadinler’e güvenebilir, fakat bu ülkelerin çoğu yeterli askeri destek verebilecek durumda değil. Öyle gözüküyor ki Grenada’nın kurtarıcısı yine ancak A.B.D olabilir.
Dominika
Dominika, Küçük Antiller’de bulunan bir devlettir. Kuzeyinde Guadeloupe, güneyinde Martinik Adası bulunur.
1981 yılında ordunun darbe girişiminde bulunmasından beri ülkede bir ordu yok. Yerel güvenlik güçleri mevcut.
Haiti
Haiti, asıl adıyla Haiti Cumhuriyeti, Amerika’da Karayip Denizi’nde bir ada ülkesidir. Küba’nın doğusunda yer alan Hispaniola adasını Dominik Cumhuriyeti ile paylaşır ve adanın batı kısımdadır. Yüzölçümü 27.750 km² olan ülkenin nüfusu 10 milyon, başkenti Port-au-Prince’tir.Para birimi, Gourde’dir. Resmi dilleri; Haiti Kreyolu ve Fransızca
Ordu 1995 yılında tamamen terhis edildi. Geri getirilmesi üzerine ülkede ayaklanmalar çıkınca ulusal polis gücü küçük bir ordu birliği bulundurmaya başladı.
İzlanda
İzlanda, Atlas Okyanusu’nun kuzeyinde Grönland’ın güneydoğusu ile Norveç ve Britanya Adaları’nın arasında yer alan bir ada ve Avrupa ülkesi. Atlas Okyanusunun kuzeyinde volkanik bir ada üzerinde kurulmuş ve çevresindeki birçok küçük adadan meydana gelmiş bir devlet. En yakın komşusu Grönland olup, 350 km uzaktadır. Diğer komşuları Norveç 1050 km, İskoçya 800 km uzaklıktadır. Başkenti Reykjavik’tır. Para birimi, İzlanda Kronası. Ülkenin nüfusu 320.137’dir.
Ülkede 1869 yılından beri bir ordu yok. Birleşik Krallık ile askeri güvenlik antlaşması olduğundan NATO’ya üye. Barış Gücü için askeri birlikler ile polis, hava, kara ve sahil güvenlik timleri bulunduruyor tamamen donanımsız sayılmaz.
Mikronezya Federal Devletleri
Mikronezya Federal Devletleri, Büyük Okyanus’taki 607 adadan oluşan ülke, Caroline Takım Adaları’nın bir kısmını içine almaktadır. Dört tane kurucu ada grubu vardır. Bunlar Yap, Chuuk, Pohnpei ve Kosrae’dir. Bu dört devlet Mikronezya Federal Devletleri bayrağı üzerinde birer yıldızla temsil edilir. Mikronezya’nın başkenti Pohnpei’deki Palikir şehridir. Ülkenin en büyük şehri ise Chuuk adasındaki Weno’dur.
Devletin 7 resmi dili vardır. Bunlar; İngilizce, Ulithian, Woleaian, Yapese, Pohnpeian, Kosraean ve Chuukese’dir. Bu dillerin dışında başka diller de adalarda konuşulmaktadır. Ülkenin nüfusu 103.395’dir.Para birimi ise ABD Doları’dır.
Ülkenin güvenliği Amerika Birleşik Devletleri koruması altındadır.
Monako
Monako Prensliği, Avrupa’da Akdeniz kıyısında yer alan bir şehir devletidir. Vatikan’dan sonra Dünya’daki ikinci küçük bağımsız devlettir. Kara sınırları Fransa ile çevrili olan ülke, eski Monako şehri ve sonradan inşa edilen alanlardan oluşur. Ülke Monte Carlo semtindeki gösterişli kumarhaneleri ile ünlüdür. Monako dünyanın en yüksek yaşam süresine sahiptir. Bir Monakolu ortalama olarak 90 yıl yaşar. Ülkenin nüfusu 37.579’dur. Para birimi Euro, resmi dili ise Fransızca’dır.
17. yüzyılda silah teknolojisindeki büyük gelişmelerden dolayı ordusundan feragat etmiştir. Gerekli olduğu durumlarda korunması Fransa tarafından karşılanmaktadır.
Panama
Panama, Orta Amerika’da, Karayip Denizi ve Kuzey Büyük Okyanus kıyısında, Kolombiya ve Kosta Rika arasında yer alan bir ülkedir. Başkenti, ülke ile aynı adı taşıyan Panama şehridir. Para birimleri; ABD Doları ve Panama Balboası. Ülkenin nüfusu 3.360.474’dir.Resmi dili ise İspanyolca’dır.
Ülkede 1994 yılında ordu terhis edildi. 1994 yılında anayasada değişiklikler yapılarak polis ve sahil güvenlik gibi alt birimlerinde yetkilerine sınırlamalar getirildi.
San Marino
San Marino veya resmî adıyla Ulu San Marino Cumhuriyeti Güney Avrupa’da İtalya Yarımadası içerisinde Apenin Dağları’nın küçük bir tepesinde bulunan bir ülke. Hiçbir denize kıyısı olmayan San Marino, Avrupa’nın beş mikro devletinden biridir. Başkenti San Marino şehridir. Ülkenin nüfusu 31.247’dir.Para birimi Euro’dur. Resmi dili ise İtalyanca’dır.
San Marino, ordusu dünyanın en küçük ordularından biridir ve o yüzdendir ki ülkenin toplamda gönüllülerden oluşan 225 kişilik bir askeri gücü bulunmaktadır Törensel vazifeler, sınırları devriye gezmek, hükümet binalarında bekçilik yapmak, büyük suçlarda suçluları polise teslim etmede polise yardım etmek ve ülkeyi savunmak bu ordunun görevidir. Ayrıca San Marino’da personel sayısı yaklaşık 700 kişi olan bir Polis Teşkilatı bulunmaktadır.
Saint Kitts ve Nevis
Saint Kitts ve Nevis Federasyonu, Karayipler’deki Leeward Adalarında bulunan iki adadan oluşan federal bir ülkedir. Yüzölçümü ve nüfus bakımından Amerika’daki küçük bağımsız devletlerdendir. Saint Kitts ve Nevis, Leeward Adalarının bir parçasıdır.
Başkent, ülkenin en büyük adası olan Saint Kitts üzerindeki Basseterre’dır. Para birimi, Doğu Karayip Doları’dır. Nüfusu 53.584’dir.Ülkenin ekonomisi turizme, tarıma ve hafif imalat sanayiye dayanmaktadır.
Ülke, iç güvenliği sağlamak amacı ile küçük bir kuvvet bulunduruyor.
Saint Lucia
Saint Lucia, Karayiplerde Doğu Karayip denizindeki küçük bir ada üzerine kurulmuş İngiliz Milletler Topluluğuna bağlı devlettir. Karayip Denizi ile Atlas Okyanusu arasında, Trinidad ve Tobago’nun kuzeyinde yer alır.
Başkenti Castries, para birimi Doğu Karayip doları’dır. Yönetim şekli Parlamenter Monarşi ve Parlamenter Sistem’dir. Resmi dili İngilizce’dir.
Ülkedeki iç güvenliği sağlamak amacı küçük bir özel hizmet birliği vardır.
Saint Vincent ve Grenadinler
Saint Vincent ve Grenadinler, Karayipler’de yer alan bir ada ülkesidir. Başkenti Kingstown’dur. Para birimi: Doğu Karayip Doları’dır. Yönetim şekli; Parlamenter Monarşi ve Parlamenter Sistem’dir.
Ülkedeki iç güvenliği sağlamak amacı küçük bir özel hizmet birliği vardır.
Tuvalu
Tuvalu, Büyük Okyanus’ta, dokuz adet mercan adasından oluşan Polinezya ülkesidir. Avustralya ve Hawaii’nin arasında bulunmaktadır. Komşu ülkeleri Kiribati, Samoa ve Fiji adaları olan Tuvalu, 26 kilometre karelik bir yüzölçümüne sahiptir. Tuvalu, dünyada Vatikan, Monako ve Nauru’dan sonra en küçük ülkedir. Vatikan’dan sonra ise en az nüfusa sahip ikinci bağımsız ülkedir. Ayrıca, Birleşmiş Milletler’e üye olan en az nüfuslu ülkedir.
Küresel ısınma nedeniyle deniz seviyesinin yükselmesi, başkenti deniz seviyesinden sadece 5 metre yüksekte olan Tuvalu için hayati bir tehdit oluşturmaktadır. Başkenti Funafuti’dir. Ülkenin nüfus 9.860’dır.Resmi dilleri; İngilizce ve Tuvalyanca’dır.
Sadece polis teşkilâtı var. Polis, ayrıca sahil güvenliği de sağlamaktadır.
Vanuatu
Vanuatu, resmi adıyla Vanuatu Cumhuriyeti, Güney Büyük Okyanus’ta yer alan bir ada ülkesidir. Volkanik kökene sahip olan takımada, Avustralya’nın 1750 km doğusunda, Yeni Kaledonya’nın 500 km güneydoğusunda, Fiji’nin batısında, Solomon Adaları’nın güneydoğusunda, Yeni Gine adası yakınlarında bulunur.
Başkenti Port Vila’dır. Para birimi Vatu’dur. Resmi dilleri; Fransızca ve İngilizce’dir.
Ülke küçük düzeyde bir seyyar orduya sahiptir.
