İşyerlerinde stres çoğunlukla bu alanlarda yaşanmaktadır. Görevlerde belirsizliğin olması, çatışmaların kişiler arasında yaşanması, sorumluluğun aşırı olma baskısı, iş yükünün yoğunluğu, işyerine katılımsızlık ve işyerinde yerleşim sorunları başlıca yaşanan sorunlar arasındadır.
TÜRK POLİSİNİN PSİKİYATRİK HASTALIK KAYNAKLARI
Stres bölümünü 6 ana bölümde değerlendirebiliriz
A – İşin doğası (İş ortamından kaynaklanan nedenler)
B – Kişisel özellikleri (Sosyal benlik algılaması)
C – Çalışma koşullan (Çevre faktörleri ve iş yükü)
D – İdari, yasal ve sosyal destek alamama
E – Ekonomik ve maddi nedenler
F – Aile yaşantısından kaynaklanan nedenlerdir.
Stres kaynaklarının belirlenmesinde şikayet sıralamasına incelendiğinde maddi nedenlerin öne çıktığı belirlenmiştir.
Maddi nedenler stres kaynaklarında en üst sırada görünmesine rağmen stres belirlemeli sırasında daha alt sıralarda yer almıştır.
Bunun sebebi ise maddi nedenlerin daha kolay dile getirildiğidir ve kişiye yasal ve idari sorunlar çıkarmamaktadır.
A – İşin Doğası
Sürekli normal olmayan olaylarla mücadele ettiklerinden dolayı ruhsal durumları olumsuz etkilenmektedir.
İçerideki hiyerarşik yapının iş durumunu engelleyecek şekilde uygulanması verimliliğin düşmesine neden olmaktadır.
Standartlara uygun meslek, görev tanımlarının olmaması meslekte olumsuzluklara yol açmaktadır.
Sorumluluk alanları yasalarla belirlendiğinden neredeyse her yasal uygulamadan sorumlu tutulmaktadırlar.
Ortalama 800 yasa, tüzük ve yönetmelik, kanun hükmünde kararnameden sorumlulardır.
Suç işlenmesi durumunda ilgili kanun ve uygulamaları bilmeleri ve yanlış yapmamaları gerekmektedir.
B – Kişisel Özellikleri (Sosyal Benlik Algılaması)
Mesleğe uygun olmayan kişilerin mesleğe katılması, kişilik özelliklerinin seçim yapılırken değerlendirilememesinden kaynaklanmaktadır.
Kişilik özelliklerindeki iletişim becerilerinin yetersizliği ve strese yatkınlık iş ortamına uyumu olumsuz etkilemektedir.
Farklı sağlık problemleri de stresi artırmaktadır. Benlik algılaması ile ilgili sorunlar uyumu engellemektedir.
Çalışanların kimlikleri ile bağdaşamamaları mesleklerinden memnun olmamalarına yol açmaktadır.
C – Çalışma Koşulları (Çevre Faktörleri ve İş Yükü)
Görevde izin kullanamama ve mükafatlandırılma eşitsizlikleri düşüncesi meslek doyumunu düşürmektedir.
Bireysel görevlerin belirsizliği, mesai dışında sık şekilde göreve çağrılma, vardiya problemleri, nöbet uzunluğu stres kaynaklarıdır.
Hiyerarşik yapı katı kurallı olduğundan insiyatif kullanmayı ortadan kaldırmaktadır.
Stresi artıran bir diğer ve önemli etken de asli görevler dışında tatillerin iptal olup göreve gitmeleridir.
D – İdari, Yasal ve Sosyal Destek Alamama
Yasal soruşturmaya maruz kalma, kurumun idari desteği vermemesi, kurumsal desteğin azlığı, açığa alınabilme, verimliliği düşürmektedir.
Görev başındayken karşılaştığı engellerden dolayı yasalar karşısında suçlu durumuna düşme olasılığı görev yapmasını engellemektedir.
Yasal desteğin azlığı da etkilemektedir.
Yaşanan bir olayda olay aynı olmasına rağmen değerlendirmeleri farklı olabilir.
Böyle durumlar kişilerin kendilerini teşkilat içinde yalnız hissetmelerine neden olmaktadır.
E – Ekonomik Nedenler
Eşdeğer meslek gruplarına göre maddi gelirinin düşük olması işini etkilemektedir. İş yerindeki sosyal ve ekonomik desteklerin azlığı ve ödüllendirilmeme çalışanın kendini rahat hissedememesine yol açmaktadır.
Meslekte branşlaşma, okul mezuniyeti gibi özlük haklarıyla ilgili düzenleme ve iyileştirme yapımında zorluklar olması adaletsiz davranıldığına dair düşüncelere sebebiyet vermektedir. Sosyo – ekonomik statüsünü çalışanın aldığı ücret belirlemektedir.
Bu sebepten dolayı da verimlilik düşmektedir.
F – Ailesinden Kaynaklanan Nedenler
Evli veya bekar olma gibi ailevi yaşantısından kaynaklanan sıkıntılar çalışma stresini artırmaktadır. Aile içinde yaşanan maddi bir problem veya bir sağlık problemi de verimi düşürmektedir. Mesleki görevinden dolayı aile yaşantısına yeterli vakti ayıramaması da yaşantısını olumsuz yönde etkilemektedir.
G – Diğer Nedenler
Herhangi bir problemi olduğunda ruh sağlığı desteği alamaması yaşadığı stresi artırmaktadır. Toplumun ruh sağlığı ve aktif silahlı polislikle ilgili uygulamalardan dolayı konusunda uzman kişilere resmi yollardan başvurmak istememektedir.
Herhangi bir destek almadıkları için problemler daha da büyüyüp kronik hale gelmektedir. Sportif, sanatsal ve sosyal faaliyetlere katılamama da mesleki performansı etkilemektedir.
Bu konu kişinin kendine olan güvenini azaltmaktadır.
SONUÇ
Stresleri normal düzeyin üstünde olan polislerin iş doyumları ve iş verimlilikleri de düşmektedir.
Stresinin genellikle işletme kuralları ve çalışma ortamı ile ilgili olduğu sonucu çıkmıştır.
Kişilik özelliği, çalışma koşulları, çalışma yerinin örgütlenme biçimi, işin niteliği, stresle baş etme becerileri, stresle yatkınlık gibi faktörlerle ilişkilidir.
Sağlıklı bir personel seçimi iş verimini ve doyumunu artırmada yararlı olacaktır.
Aşırı stresi denetleyebilecek, kişisel, yasal ve idari düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.
