Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en çok can kaybı ile sonuçlanan iş ve madencilik kazasında 13 Mayıs 2014’te Manisa ilinin Soma ilçesindeki kömür madeninde çıkan yangın nedeniyle 301 işçi yaşamını yitirdi.
Soma Kömür İşletmeleri tarafından işletilen maden ocağında, yangın, vardiya değişimi sırasında meydana geldi ve 787 işçi patlama sırasında yer altında kaldı.
Enerji Bakanı Taner Yıldız, 17 Mayıs 2014 tarihinde yaptığı açıklamada, toplamda 301 kişinin hayatını kaybettiğini ve içeride kimse kalmaması sebebiyle kurtarma çalışmalarının sona erdiğini açıkladı.
Türkiye’de madenciler, 2013 yılı sonunda ülkedeki tehlikeli çalışma koşullarını protesto ettiler ve Türkiye Büyük Millet Meclisi, ilgili madenin güvenliğinin araştırılması teklifini facianın gerçekleşmesinden yalnızca yirmi gün önce reddetti.
Facianın gerçekleşmesinden sonra Türkiye’de üç günlük ulusal yas ilan edildi. Halk yaşanan faciadan dolayı çeşitli tepkiler gösterdi ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Soma’da protestolara maruz kaldı.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde iki gün ve Pakistan’da bir gün ulusal yas ilan edildi.
Türkiye’de, resmi istatistiklere göre 1941’den bu yana kazalarda 3000’den fazla madenci hayatını kaybetti. 2012 yılında 78, 2013 yılında ise 95 madenci maden ile ilgili kazalarda öldü.
Bu kazaya kadar, Türkiye madencilik tarihinde en çok ölüm olan kaza ise 1992 yılında 263 madencinin öldüğü 1992 Kozlu kömür madeni faciası olmuştu.
Ekim 2013’te CHP’li milletvekillerinin hazırladığı ve MHP ile BDP milletvekilleri tarafından desteklenen, 60 vekilin imzaladığı Soma’daki maden ocaklarına meydana gelen iş kazalarını araştırma amacıyla bir meclis araştırma Komisyonu kurulmasını öneren soru önergesi, 29 Nisan’da TBMM gündemine getirilmiş ancak AKP milletvekillerinin oylarıyla reddedilmişti.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından açıklanan bilgilere göre Soma Kömür İşletmeleri, 2012 yılında 2 kez, 2013 yılında 2 kez, 2014 yılında ise 13, 14, 17 ve 18 Mart’ta iş sağlığı ve iş güvenliği yönünden teftiş edilmiş, mevzuata aykırı bir durum olmadığı belirlenmişti.
İşyerinde 25 Temmuz 2013’ten bu yana 9 iş güvenliği uzmanı ve 3 işyeri hekimi çalıştığı belirtildi.
Enerji Bakanı Taner Yıldız, Temmuz 2013’te aynı işletmenin farklı bir ocağının açılışını yapmış, örnek bir işletme olduğunu belirtmişti.
Kömür madeninde vardiya değişimi sırasında, 787 işçinin bulunduğu maden giriş kısmının 400 metre altında, saat 15:10 civarında elektrik panosundan kaynaklandığı düşünülen bir yangın çıktı.
Kömür madeninin 2 kilometrelik galerisinde çıkış kısmına yakın olan işçiler dışarı çıkmayı başardılar. Ancak yaklaşık 300 işçi, çıkan yangın sebebiyle 800 metre derinlikte mahsur kaldı.
Yangının etkisiyle maden ocağı zehirli dumanla doldu.
Elektriklerin kesik olması sebebiyle madende bulunan asansörler çalışmadı. İlk olarak çevredeki bir maden ocağından gelen tahliye ekibi kurtarma çalışması başlattı.
Çevre illerden yapılan takviyelerle birlikte kurtarma çalışmalarında toplam 27 ambulans, 3 kurtarma ekibi ve 1 helikopter görev yaptı.
Olayı duyan işçi yakınları madene geldi. Kurtulmayı başaran yaklaşık 30 işçi hastaneye kaldırıldı. İşçilerin mahsur kaldığı galerilere temiz hava verildi. Bu sırada Maden-İş Sendikası Ege Bölgesi Şubesi Başkanı Tamer Küçükgencay şu açıklamayı yaptı: “Yangının bir an önce söndürülmesi gerekiyor. Temiz havayla işçilerin buluşturulması için de çalışma yapılıyor.
Madenin içine temiz hava pompalanıyor. Yangın içerideki oksijeni yok ettiği için arkadaşlar sıkıntıda. Gaz maskeleri var ama onun da dayanma süresi var.”
16 Mayıs tarihinde, Soma Holding Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gürkan, basın toplantısı düzenledi. Gürkan, kazanın oluş sebebinin trafo patlaması olmadığını, asıl sebebinin 140 kodunda dördüncü bantta tespit edilmesi mümkün olmayan kızışmanın ve buna bağlı olarak hızlı havanın etkisiyle tutuşan kömür korlarının sebep olduğu yangının kazayı meydana getirdiği yönünde tahminlerinin olduğunu söyledi.
Ayrıca kazanın meydana geldiği yer ile trafo arasında 400 metrelik mesafenin olduğunu belirtti.
Bakan Yıldız, 17 Mayıs’ta bir basın açıklaması ile yaşanan faciada toplam 301 işçinin hayatını kaybettiğini, 485 işçinin ise kurtarıldığını açıkladı. Aynı tarihte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’te bir basın açıklaması yaparak, ölenlerin ailelerine bir defaya mahsus olmak üzere 415 TL tutarında bir cenaze yardımı ödemesi yapılacağını söyledi.
Ayrıca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı müfettişlerin madende incelemelere başladığını açıkladı.
Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, olayın ertesi gününde Arnavutluk gezisini iptal ederek Soma’ya gitti.
Erdoğan, Soma Belediyesi’nde bir basın açıklaması yaptı.
Basın açıklamasının ardından belediye binası çıkışında kendisini bekleyen vatandaşlara seslenirken, vatandaşlar tarafından protesto edildi.
Ankara’nın Kızılay semtinde, Soma’da yaşanan maden faciasını protesto eden ve TBMM’ye yürümek isteyen eylemcilere polis müdahale etti.
İstanbul’un Tünel semtinde, sloganlar ve pankartlar eşliğinde Soma’daki faciayı protesto etmek amacıyla Taksim Meydanı’na yürümek isteyen gruba, polis Galatasaray Meydanı’nda müdahale etti.
Bolivya, Küba ve Venezuela’daki maden işçileri, Soma faciasından sonra 1 günlük iş bırakma ve 3 günlük yas kararı aldı.
Soma Holding sahiplerinden Alp Gürkan ve İsmet Kasapoğlu’nun İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Akademik Danışma Kurulu üyeliklerine son verildiği bildirildi.
Türkiye’nin farklı bölgelerindeki bir çok yerde, baret ve mumla anma törenleri yapıldı.
DÜNYA’DAN MESAJLAR
ABD – Başkan Barack Obama Abdullah Gül’ü arayarak Soma’daki maden faciasından duyulan derin üzüntüyü dile getirerek, Amerikan halkının Türk halkının acısını paylaştığını söyledi. Ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığı yaptığı yazılı açıklamada; hayatını kaybedenlerin yakınlarına başsağlığı diledi ve Amerika Birleşik Devletleri’nin bu ulusal yas günlerinde müttefiki Türkiye’nin yanında olduğunu ifade etti.
Almanya – Almanya Cumhurbaşkanı Joachim Gauck ve Şansölye Angela Merkel mevkidaşlarına gönderdikleri taziye mektuplarında Türk halkına başsağlığı dileklerini ilettiler. Ayrıca, başkent Berlin’de Alman bayrakları tüm resmî kurumlarda yarıya indirildi.
Azerbaycan – Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev; Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a gönderdiği taziye mesajında: “Kömür madenindeki kaza beni son derece sarstı. Bu faciayla ilgili acınızı paylaşıyor; size, hayatını kaybedenlerin ailelerine, yakınlarına ve kardeş Türkiye halkına bizzat kendi adıma ve Azerbaycan halkı adına başsağlığı, yaralananlara şifa diliyorum.” ifadelerini kullandı.
Belçika – Belçika Başbakanı Elio Di Rupo, Türk halkına ve kazada yaşamını yitirenlerin ailelerine en içten taziyelerini sunduğunu belirtti.
Birleşik Krallık – Birleşik Krallık Kraliçesi II. Elizabeth ve eşi Prens Philip resmî kraliyet web sitesi aracılığı ile Abdullah Gül’e başsağlığı mesajı gönderdi. Dışişleri Bakanı William Hague, resmî Twitter hesabı aracılığıyla, Türk halkına baş sağlığı mesajı yayımladı.
Fransa – Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande maden faciasıyla ilgili yaptığı yazılı açıklamada, durumu “sarsıcı bir trajedi” olarak nitelendirdi. Recep Tayyip Erdoğan’a, Fransa olarak Türkiye’nin yanında olduğu mesajını verirken talep gelmesi durumunda yardıma hazır olduklarını da kaydetti.
Hollanda – Hollanda Kralı Willem-Alexander ve Hollanda Başbakanı Mark Rutte, faciada hayatını kaybedenler için Türkiye’ye başsağlığı diledi. Devlet Enformasyon Dairesi’nden yapılan açıklamada, kral ve başbakanın, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e ve başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a taziye mesajı gönderdikleri belirtildi.
İspanya – İspanya Başbakanı Mariano Rajoy, Erdoğan’a gönderdiği taziye telgrafında; “İspanya hükûmeti, İspanyollar ve kendi adıma Soma ilçesinde yaşanan acı maden kazasından dolayı taziyelerimi iletmek istiyorum. İspanya büyük trajedi karşısında sizin ve Türk halkının duyduğu acıyı paylaşıyor” ifadelerine yer verdi.
İsveç – Başbakan Fredrik Reinfeldt patlama sonucu yaşanan elim hadiseden dolayı duyulan üzüntüyü dile getirdi ve hayatını kaybedenlerin yakınlarına başsağlığı diledi. Dışişleri Bakanı Carl Bildt ise, Türkiye’ye ve hayatını kaybedenlerin yakınlarına taziyelerini iletti.
İtalya – İtalya Başbakanı Matteo Renzi, Recep Tayyip Erdoğan’a gönderdiği taziye mesajında, “İtalyan hükümeti adına, Türkiye’nin batısında dün meydana gelen trajik maden kazasında yaşamını yitirenlerin yakınlarına başsağlığı dileklerimi iletiyorum. Bu vesileyle Ankara’nın, Avrupa’ya entegrasyonu yolunda hükûmetimin verdiği desteği ve yakınlığı yinelemek ve kişisel olarak da iki ülke ilişkilerinin daha da güçlendirilmesine bağlılığımı teyit etmek istiyorum” ifadesini kullandı.
Japonya – Başbakan Shinzō Abe ve Dışişleri Bakanı Fumio Kishida, mevkidaşları Erdoğan ve Ahmet Davutoğlu’na gönderdikleri taziye mesajlarında en derin üzüntülerini ilettiler ve mahsur kalanların kurtulması için dua ettiklerini ifade ettiler.
KKTC – Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, yaşanan facia nedeni ile 15-16 Mayıs’ı ulusal yas ilan ederek, 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı şenliklerini iptal etti. Ayrıca Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, Gül ve Erdoğan’a başsağlığı mesajı gönderdi.
HABER REVİZYON DERGİSİ HAZİRAN 2014